از دیرباز یعنی از آن هنگام که تهران روستای کوچکی بیش نبود و از آبادیهای شهر ری به شمار میرفت تا امروز که یکی از بزرگترین پایتختهای دنیا و شهری گسترده محسوب میشود مردمی داشته است خداپرست، خداشناس و خداجوی. امامزادهها، تکایا، حسینیهها، مساجد، سقاخانهها و … و بسیاری امکنهی مقدس دیگر دلیلی است استوار و روشن. این نقاط مقدس از دیرباز تا امروز حفظ شده و در تمامی این درازای چند سد ساله، دست نیاز مردم به ویژه تهرانیها به سوی آنها دراز بوده است.
کهنساختترین امامزادهی شناخته شده که تاریخ در چوبی آن 886 هجری قمری (نیمهی دویم سدهی نهم هجری قمری) میباشد، امامزاده سیداسماعیل است و پس از آن امامزاده یحیی، اما این بدان معنی نیست که دیگر امامزادهها که تاریخ ندارند یا تاریخ آنها ثبت نشده و یا چندان روشن نمیباشد، کهن ساخت نیستند. از آنجا که بیشتر این امامزادهها بارها و بارها بازسازی شده و حتی ساخت و ساز آنها تغییر یافته و از صورت نخستین کاملاً بیرون آمدهاند، دشوار مینماید که به ریشهی ساختار کهن آنها دست یافت. اما مهم اینکه؛ آنچه سینه به سینه گفته حفظ شده بیگمان درست بوده و آن این که تمامی این امامزادهها اصیل و دارای نصبنامه میباشند.
اشاراتی چند به نصب، زمان احداث و شیوهی معماری مرقد و بقعهی امامزادههای تهران و شمیران، حاصل پژوهشهای میدانی در سنوات مختلف، در این کتاب آمده است و امید است پژوهندگان و زائرین را مفید افتد.
اسماعیل یغمایی- سمیرا ایمنی