پژوهش بر گسترهی پهناور دشتستان بسیار ناچیز و انگشتشمار است. پیدایش تصادفی پایهستونهای سنگی کاخ چرخآب، سرفصل کاوشهای باستانشناسی دشتستان است. در سال 1350 سرفراز به همراه اسماعیل یغمایی در چرخآب به کاوش پرداخت. در همان زمان بومیان منطقه سرفراز را از ویرانههای کاخی دیگر در آن سوی رودخانه دالکی آگاه نمودند. چندگاهی پس از آن، اسماعیل یغمایی در زمستان 1356 و بهار 1357 به کاوش کاخ سنگسیاه و بردکسیاه که بهگمانی بسیار همان تموکن هخامنشی است، پرداخت.
کاخ سنگسیاه در دشتستان/ شهرستان برازجان، روستای جتوط جای دارد که دربرگیرندهی یک تالار مرکزی با دو رج ستون 8تایی و چهار ایوان ستوندار در چهار سوی است
این کاخ ارزشمند هخامنشی در یورش اسکندر مقدونی یکسره نابود شده بود اما آنچه که به سختی کاوش شد نیز، به دست غارتگران بومی با لودر زیرورو و از دست رفت. متاسفانه بازسازی همین ناچیز نیز با سنگاندازی مدیران میراث فرهنگی آن هنگام میسور نگردید. امروز از بقایای این کاخ ارزنده جز شکسته سنگهایی پراکنده چیزی بیش نمانده است
اسماعیل یغمایی جز کاوش کاخ سنگسیاه و بردکسیاه سازههای دیگری نیز با ساختاری نزدیک به این دو کاخ شناسایی نمود و به کاوشهایی چند در دشتستان (مهرکده و آتشکده محمدآباد، کوشک گوسعیدی و …) پرداخت
کتاب سنگسیاه کاخی که دیگر نیست… در راستای کاوش سال 56 میباشد که با همکاری سمیرا ایمنی نگاشته شده است. این کتاب را انتشارات کارنامک در 304 صفحه و با قطع وزیری در اسفند ماه 1400 به چاپ رسانده است. برای تهیه آن به اینیستاگرام کارنامک پیام دهید
طراح روی جلد: خانم دکتر فرزانه پزشکی