اینک نزدیک دو سده و نیم از پایتختی تهران، این بزرگ شهر ایران می‌گذرد، اما ریشه و پیشینه‌ی این شهر زشت و زیبا، شهر دود و برج، شهری با آن باران‌های بهاری و پاییزی که دودها را می‌شوید و هوا را دل‌انگیز می‌کند بسیار بیش است و به هزاره‌های پیش از مسیح می‌رسد.
سفالینه‌هایی به‌گونه‌ی تصادفی از «درروس»، «پاسداران» (بوستان پنجم) و دیگر جاها به‌دست آمده، یا کاوش‌های باستان‌شناختی در «قیطریه»، «خجیر» (نزدیک تهرانپارس) و شهرک‌های نزدیک تهران با یافته‌هایی که گاهنگاری آن‌ها به اواخر هزاره‌ی دویم و نخستین سده‌های هزاره‌ی نخست پیش از مسیح می‌رسد، همه و همه دال بر پایداری و ماندگاری دیرپای تهران است.
هرچند پس از یورش مغولان در ری و رفتن آن‌ها به دیگر شهرها، از ری این عروس زیبای اسلام، جز یک شهر نیمه ویران، سوخته و آتش گرفته که از هر گوشه‌اش دود نابودی برمی‌خاست، با مردمانی داغ‌دار چیزی بیش نماند، اما همین شهر از دست رفته و در آستانه‌ی نابودی کامل، از میان خاکستر و ویرانی دیگربار قد برافراشت و این امکان و اجازه را نداد که شهری دیگر جانشینش شود.
آبادانی تهران را باید مدیون امام‌زاده حمزه باشیم، چه شاه تهماسب صفوی که به زیارت او از قزوین به ری می‌رفت، روستای زیرزمینی و بیغوله‌نشین تهران را خوش آمد و دستور داد بارویی گرداگردش بکشند. اما پایتختی تهران را آقامحمدخان قاجار به تهرانیان پیشکش کرده است. او برای دور نماندن از ایل و طایفه خود و سربرنداشتن احتمالی دشمنانش تهران را به پایتختی برگزید و از این زمان است که ری روز به روز راه نشیب را می‌پیماید و تهران گسترش یافته روز به روز در راه فراز است.
کتاب از برج و باروی خشتی تا برج‌های آهنی در راستای پیشینه‌شناسی تهران، بر این کوشش شده که گام به گام از روستای کوچک زیرزمینی تهران و تهرانی‌های بیغوله‌نشین گذشته و به تهران ناصری و دارالخلافه‌ی آن رسیده و از این نیز گذشته تا به بزرگ‌شهر امروز دست یافته و سخن براند
این کتاب بر پایه‌ی سال‌ها پژوهش اسماعیل یغمایی نگاشته شده است که سمیرا ایمنی نیز در این راستا با ایشان همکاری داشته‌اند. برای سفارش و تهیه کتاب در اینستاگرام انتشارات کارنامک پیام بگذارید.
طراح جلد: دکتر فرزانه پزشکی